NET nieuwsbrief tabaksontmoediging nr. 1

Stoppen-met-rokeninterventies die rekening houden met verschillende culturen kunnen effectiever zijn om meer mensen te laten stoppen met roken dan algemene interventies, suggereert een systematische review en meta-analyse.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kan een effectieve aanvulling op bestaande stoppen-met-rokeninterventies zijn tot 6 maanden na het stoppen. ACT is een gedragstherapie met het doel om negatieve gevoelens en ervaringen te accepteren en het bijbehorende gedrag aan te passen.
Een systematische review en meta-analyse laat zien dat gepersonaliseerde e-healthinterventies mensen kunnen helpen bij het stoppen met roken. Zo bleken bijvoorbeeld sms-berichten, korte telefoongesprekken en apps effectief.

Roken is een onafhankelijke risicofactor voor maagkanker, blijkt uit een systematische review en meta-analyse. Het risico op maagkanker neemt toe naarmate iemand meer sigaretten per dag rookt en meer jaren rookt en neemt af naarmate mensen langer gestopt zijn met roken
Stoppen met roken leidt op elke leeftijd tot een langer leven. Met name onder de 40 jaar is de gezondheidswinst van stoppen groot. Minder dan drie jaar stoppen kan vijf verloren levensjaren voorkomen en langer dan tien jaar stoppen maar liefst tien, blijkt uit een internationaal cohortonderzoek met data van 1,5 miljoen mensen.

De nieuwe praatplaat ‘Wat kom je tegen op weg naar een rookvrij leven?’ is gratis te bestellen in de webwinkel van het Trimbos-instituut. Deze praatplaat geeft de route van een stopper weer en is te gebruiken tijdens een gesprek tussen zorgverlener en patiënt, om zowel patiënten als zorgverleners meer inzicht te geven in de uitdaging van het stoppen met roken.
De Federatie Medisch Specialisten heeft de richtlijn Tabaksontmoediging uitgebreid. De module is uitgebreid met informatie over het stopadvies en stophulp tijdens een ziekenhuis opname. Ook omvat de module meer informatie over de begeleiding na opname, rookadvies rondom operaties, rookadvies bij rokers met hart- en vaatziekten en rookadvies bij rokers met psychiatrische aandoeningen .
De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij (GvRV) zijn eind december een campagne gestart genaamd ‘Beste Niet-Roker' met de boodschap: ‘Stoppen met roken is moeilijk, maar makkelijker als jij dat begrijpt’. De sociale omgeving is namelijk een belangrijke succesfactor in het stopproces. De campagne is zichtbaar op sociale media in de vorm van filmpjes waarbij 10 stoppers een oproep doen aan de omgeving voor meer begrip en steun.
Op het Platform stoppen met roken kunnen zorgverleners die zich bezighouden met stoppen-met-rokenzorg terecht voor de uitwisseling van kennis en praktijkervaringen. Daarnaast kunnen zorgverleners ook nieuws over stoppen-met-rokenzorg en een scholingsagenda vinden.

Voor de Rookvrije Ouders co-creatie studie worden zorgverleners en ouders gezocht die willen meedenken. Deze studie houdt zich bezig met de vraag hoe de telefonische coaching van Rookvrije Ouders beter kan aansluiten op (toekomstige) ouders in kwetsbare omstandigheden. Deelnemers aan de studie worden uitgenodigd voor vijf bijeenkomsten in Utrecht, waarin samen wordt gekeken hoe de coaching van Rookvrije Ouders verbeterd kan worden. Aanmelden kan via het inschrijfformulier.
De Taskforce Rookvrije Start heeft nieuwe video's gemaakt die zorgverleners helpen begrijpen hoe moeilijk het stoppen is. Ook krijgen ze inzicht in hoe een tabaksverslaving werkt. Met die kennis kunnen zij wensouders, zwangere vrouwen, partners en ouders makkelijker verwijzen naar professionele stophulp.

Smaakjesverbod e-sigaretten treedt in werking

Per 1 januari 2024 is de verkoop van e-sigaretten met smaakjes anders dan tabak verboden. Dit smaakjesverbod geldt voor alle e-sigaretten en accessoires, ook voor smaakfilters (zoals opzetstukjes met een smaakje). Deze wetgeving moet het aantal jongeren dat begint met e-sigaretgebruik terugdringen. Daarnaast mag er op de verpakking niet verwezen worden naar de tabakssmaak volgens de nieuwe regeling. Producenten hebben aangegeven één jaar langer de tijd nodig te hebben om hun verpakkingen te veranderen. De inwerkingtreding van de regeling zal daarom november 2024 officieel plaatsvinden.

Motie afstandscriterium verkooppunten tabak
In aanloop naar het verbod op tabaksverkoop in supermarkten (1 juli 2024) worden er steeds meer tabakszaken geopend in de buurt van supermarkten. Dit leidde op 25 januari tot een motie in de Tweede Kamer vanuit de ChristenUnie en CDA. Hierbij wordt de regering verzocht zo spoedig mogelijk te onderzoeken wat er nodig is voor een afstandscriterium voor verkooppunten van tabak en e-sigaretten in de buurt van plekken waar jongeren vaak komen, zoals supermarkten en scholen. Tevens heeft de Raad van State een advies voor een vergunningsstelsel voorgesteld met betrekking tot het verminderen van het ontstaan van nieuwe verkooppunten. Hiermee kunnen kwalitatieve en kwantitatieve beperkingen aan de verkoop van tabak en aanverwante producten worden opgelegd.

Accijnzen op e-vloeistoffen in België
Sinds 1 januari 2024 zijn in België de accijnzen op tabak verhoogd en wordt er voor het eerst accijns geheven op e-sigaretten. De prijsstijging voor een pakje sigaretten is ongeveer €2, een pakje sigaretten kost dan gemiddeld €10,80. De accijns op e-vloeistoffen wordt dit jaar voor het eerst toegepast, deze bedraagt ongeveer € 0,15 per milliliter. In Nederland wordt er geen accijns geheven op e-vloeistoffen.

Jongeren komen nog makkelijk aan e-sigaretten met smaakjes
Na het smaakjesverbod komen jongeren nog steeds makkelijk aan e-sigaretten met smaakjes. In een online vragenlijst van NOS stories gaven jongeren aan dat het verkrijgen van e-sigaretten net zo makkelijk is als voor het smaakjesverbod. Dit gebeurt via buitenlandse (web)shops of via bekende dealers. Het merendeel van de jongeren geeft ook aan niet te gaan stoppen met e-sigaretgebruik na het smaakjesverbod.