NET nieuwsbrief tabaksontmoediging nr. 6

Longkankerpatiënten die roken lijken een slechtere kwaliteit van leven (QoL) te ervaren dan patiënten die gestopt zijn of die nooit hebben gerookt. Dataverzameling onder deze patiëntengroep is echter lastig door de lage overlevingskans en door de verschillende QoL-meetinstrumenten die zijn gebruikt.
Patiënten met een sleutelbeenbreuk die roken hebben een ruim drie keer hogere kans dat de breuk niet geneest als deze niet middels gips of een operatie wordt behandeld, dan patiënten die niet roken. Volgens een onderzoek uit Zwitserland moeten rokers met een gebroken sleutelbeen daarom stopondersteuning krijgen en moet een operatieve behandeling worden overwogen. Ook blijkt dat rokers die een knieoperatie ondergaan een kleinere kans op genezing van de knie hebben
Roken is bij mannen geassocieerd met een verminderd herstel van de seksuele functie na operatieve behandeling van prostaatkanker. Stoppen met roken kan de seksuele functie na meer dan 18 maanden verbeteren, blijkt uit een systematische review met meta-analyse
Roken is een causale risicofactor voor clusterhoofdpijn. Dit blijkt uit een associatiestudie met meta-analyse over mogelijke aanwijzingen voor de biologische basis van clusterhoofdpijn, op grond van genoomstudies waarin verbanden worden gezocht tussen genetische variaties en ziekten.

Het beperken van smaakopties vermindert e-sigaretgebruik onder jongeren aanzienlijk, terwijl bij volwassenen accijnsverhoging het meest doeltreffend is. Dit blijkt uit een systematische review waarin wereldwijd de effecten van wetgeving omtrent e-sigaretten werden onderzocht.
Personen die roken en tegelijkertijd nicotine-vervangende middelen gebruiken, roken minder dan personen die alleen roken. De combinatie leidt niet tot meer blootstelling aan nicotine. Het gebruik van nicotine-vervangende middelen kan zo bijdragen aan de voorbereiding op het stoppen met roken.
Repetitieve Transcraniële Magnetische Simulatie (rTMS) is een behandeling voor mensen met therapieresistente depressie, die mogelijk ook kan worden ingezet voor de behandeling van tabaksverslaving.
Tijdens de behandeling van alcohol- of drugsverslaving dient meer aandacht te komen voor het belang van stoppen met roken, de manier waarop mensen tijdens deze behandeling stoppen-met-rokenzorg ervaren en het creëren van de juiste omgeving voor de naleving van behandel- of herstelplannen.
Een systematische review identificeerde 39 factoren geassocieerd met stoppen met roken bij adolescenten en jongvolwassenen, ingedeeld in omgevingsfactoren en individuele kenmerken. De auteurs wijzen op de belangrijke rol van emoties, zoals schaamte bij het gebruik van stoppen-met-rokenbegeleiding. Deze wordt vaak over het hoofd gezien in kwantitatief onderzoek.

Een systematische review beschrijft dat in de periode 1995-2020 het aantal zwangere vrouwen dat rookte in de Verenigde Staten, Canada en Frankrijk sneller daalde onder vrouwen met een hogere sociaaleconomische positie dan onder vrouwen met een lagere sociaaleconomische positie.
Zwangere vrouwen die contingentiemanagement (CM) ondergaan als behandeling om te stoppen met roken hebben een twee keer hogere kans op succesvol stoppen met roken dan zwangere vrouwen die deze behandeling niet krijgen, blijkt uit een systematische review met meta-analyse. CM is een gedragstherapeutische methode waarbij de focus ligt op het belonen van gewenst gedrag.

Op 30 november is er een volle dag aandacht voor stoppen met roken en rookvrije zorg. Deelnemers kunnen kiezen uit een breed aanbod van inspiratie, best practices, oefenen, implementatietips, wetenschappelijke kennis en veel ruimte voor netwerken. Geïnteresseerden kunnen zich online aanmelden voor het congres.
Op Wereld niet-rokendag (31 mei) is het boek ‘In iedere roker zit een stopper’ verschenen. Met behulp van praktische adviezen helpt het boek zorgverleners op weg om rokers te adviseren en te motiveren te stoppen. Bij het bestellen van het boek geldt nu een tijdelijke aanbieding van 2 boeken voor de prijs van 1, met het idee: één boek voor jezelf en één boek om weg te geven aan een medezorgverlener.
In een nieuwe video van het Trimbos-instituut wordt het stopadvies volgens de VBA+ methode uitgelegd middels voorbeeldgesprekken. De video biedt handvatten aan zorgprofessionals om met patiënten in gesprek te gaan over roken. Ook wordt in de video verwezen naar de gratis, geaccrediteerde e-learning ‘Het stoppen-met-rokenadvies. Hoe geef ik dat?’.

De Stoptober campagne is weer gestart. Op 1 september zijn ambassadeurs Maxime Meiland, Herman Brusselmans en Sergio Vyent aangekondigd, de website is live en de radio- en tv-campagne loopt weer. Een Stoptober-toolkit met materialen voor zorgprofessionals is gratis te bestellen. De toolkit bevat 2 posters, 100 flyers, 100 visitekaartjes en 5 Very Brief Advice-kaartjes. Ook zijn er digitale materialen beschikbaar.
Radar-presentator Fons Hendriks maakte een podcast over roken en vapen, en verkent de tactieken van de tabaksindustrie om rookvrije jongeren nicotineverslaafd te maken. De eerste afleveringen van de podcast zijn te luisteren.

Verkoopverbod supermarkten
Per 1 juli 2024 wordt het supermarkten verboden om tabaksproducten en aanverwante producten te verkopen. Dit verbod geldt ook voor avondwinkels, minisupermarkten en kleine winkels die in andere winkels zitten. Er wordt een uitzondering gemaakt voor coffeeshops, shisha lounges en tankstations (met een supermarkt), deze mogen voorlopig nog wel tabak blijven verkopen. Dit heeft het ministerie van VWS besloten, de Tweede Kamer hoeft hier niet meer over te stemmen. Om dit verbod te omzeilen openen winkeliers tabaksspeciaalzaken tegenover of naast supermarkten met aparte deuren naar de supermarkt, zodat supermarktbezoekers toch tabak kunnen kopen. Volgens Tabaknee zijn er in de afgelopen vier maanden 33 nieuwe tabakswinkels geopend, in veel gevallen door supermarkteigenaren.

Nicotineproducten zonder tabak onder de tabakswet
Het ministerie van VWS heeft een wetsvoorstel geschreven om nicotineproducten zonder tabak (NZT) onder dezelfde regels te laten vallen als de Tabaks- en rookwarenwet, inclusief leeftijdsgrenzen en reclameverboden. De Raad van State heeft het voorstel goedgekeurd. De Tweede Kamer zal hier later over gaan stemmen. Als het voorstel wordt aangenomen komen er controlemaatregelen voor nicotineapparaten. NZT voor oraal gebruik, waaronder nicotinezakjes, worden volledig verboden.

Gratis longkankerscreening voor rokers in Engeland
In het Verenigd Koninkrijk veroorzaakt roken 72% van de gevallen van longkanker en krijgen jaarlijks 48.000 mensen de diagnose longkanker. Ongeveer 9.000 gevallen van longkanker zouden eerder kunnen worden opgespoord of kunnen worden voorkomen door een nieuw nationaal screeningsprogramma, aangekondigd door de Britse premier en de staatssecretaris van volksgezondheid. In het screeningsprogramma voor mensen van 55 tot 74 jaar wordt het risico op longkanker beoordeeld onder andere op basis van iemands rookgeschiedenis.

Tabaksindustrie investeert in farmaceutica en gezondheid
Uit een onderzoek van The Investigative Desk blijkt dat de tabaksindustrie investeert in medische producten die worden gebruikt tegen aandoeningen die worden veroorzaakt of verergerd door roken, ook wel ‘Beyond Nicotine’ genoemd. Het gaat hierbij om onder andere inhalatoren en techniek voor thuismonitoring, voor aandoeningen zoals COPD en diabetes. Het NTvG schreef een artikel over het onderzoek, daarnaast wijdde Nieuwsuur een uitzending aan deze misleidende aanpak.

Reclame voor verboden nicotinezakjes op Grand Prix Zandvoort
Een aantal Nederlandse gezondheidsfondsen heeft een klacht ingediend tegen Velo en British American Tobacco voor het promoten van nicotinezakjes tijdens de Grand Prix van Zandvoort. In Nederland is de verkoop van nicotinezakjes verboden. Reclame hiervoor is echter niet verboden, maar wetswijzigingen om dergelijke reclame te verbieden zijn momenteel in ontwikkeling. Tabaknee meldt dat de Reclame Code Commissie de klacht niet in behandeling heeft genomen, waarna de gezondheidsfondsen nogmaals bezwaar hebben aangetekend bij de voorzitter van de commissie.

Boete in Taiwan voor meebrengen verhitte tabaksproducten
Mensen die verhitte tabaksproducten meenemen naar Taiwan kunnen een boete krijgen, ongeacht of de producten wel of niet voor eigen gebruik zijn. Hiervoor waarschuwt de Taiwanese Health Promotion Administration. Recent zijn nieuwe tabaksproducten, zoals verhitte tabaksproducten, in Taiwan verboden, tenzij ze zijn goedgekeurd na een beoordeling van de gezondheidsrisico's door het Ministerie van Volksgezondheid en Welzijn (MOHW).

Jongeren waarschuwen voor longschade door e-sigaretgebruik
Amerikaanse jongeren waarschuwen op sociale media voor longschade die zij mogelijk hebben opgelopen als gevolg van e-sigaretgebruik. Een Amerikaanse aspirant-MMA-vechter vertelt dat een deel van zijn long verwijderd moest worden, vermoedelijk vanwege zijn overmatig e-sigaretgebruik. Daarnaast deelt een 18-jarige vrouw dat haar longen volgens haar artsen slechter functioneren dan die van veel ouderen als gevolg van een aantal jaar vapen.