NET nieuwsbrief tabaksontmoediging nr. 3

Nicotine & Tobacco Research: Editor's Choice

De systematische review ‘Proactive referral to behavioral smoking cessation programs by healthcare staff’ door Naomi van Westen-Lagerweij (Trimbos-instituut) is door het tijdschrift Nicotine & Tobacco Research geselecteerd als Editor's Choice-artikel. In dit artikel, gepubliceerd in november 2022, werd aangetoond dat het ‘warm’ verwijzen van rokers naar stoppen-met-rokenprogramma’s ertoe leidt dat rokers vaker met een behandeling starten en dat bij de implementatie rekening gehouden dient te worden met verschillende manieren van ‘warm’ verwijzen en strategieën die de implementeerbaarheid kunnen vergroten. Bij een warme verwijzing brengt de zorgprofessional de patiënt in contact met een stoppen-met-rokenprogramma.

Actief roken beïnvloedt het ziekteverloop tijdens de vroege stadia van baarmoederhalskanker onder vrouwen met HIV, meldt een Amerikaanse systematische review. Vrouwen met HIV hebben een hoger risico op HPV-incidentie, HPV-infectie en de ontwikkeling van laesies wanneer zij roken.
Het is aannemelijk dat roken geassocieerd is met peri-implantitis (tandontsteking), blijkt uit een internationale systematische review met meta-analyse, waarin roken en niet-roken werden vergeleken.
Het risico op overgewicht en obesitas bij nageslacht is hoger voor stoppers tijdens de zwangerschap dan voor niet-rokers, hoewel niet zo hoog als het risico voor blijvende rokers, meldt een Amerikaanse systematische review met meta-analyse.
Een Zweedse systematische review van 18 cohortstudies rapporteerde associaties tussen het gebruik van Zweedse snus tijdens de zwangerschap en verschillende ongunstige zwangerschapsuitkomsten, zoals doodgeboorte en vroeggeboorte en nadelige effecten op de gezondheid van de pasgeborenen, zoals apneu.

Uit een Zuid-Koreaanse systematische review met meta-analyse bleek dat blootstelling aan advertenties voor e-sigaretten in winkels, op internet en sociale media het ooit-gebruik of huidig gebruik van de e-sigaret significant verhoogde. Er werd geen significant verband gevonden voor advertenties op televisie, radio of billboards.
In een Amerikaanse systematische review met meta-analyse werd ontdekt dat meer dan twee derde van de overlevenden van kanker die tabakssigaretten rookt, ook e-sigaretten gebruikt. Jonge overlevenden van kanker gebruiken vaker e-sigaretten dan oudere overlevenden.

De landelijke campagne PUUR rookvrij is weer zichtbaar. De campagne geeft mensen die roken vertrouwen in hun eigen kunnen om te stoppen, én kaart aan dat stoppen succesvoller is als je gebruikmaakt van hulp. Zorgprofessionals worden gestimuleerd om vaker in gesprek te gaan over roken en kunnen gebruik maken van de gesprekstips en een gratis materiaalpakket. Ook is er een nieuwsbericht beschikbaar om te verspreiden onder collega’s.
Op 20 april lanceerden de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij een nieuwe campagne voor de Rookvrije Generatie waarin aandacht wordt gevraagd voor roken in de media. Bekende Nederlanders zetten zich in voor een rookvrije tv-, film-, muziek-, mode- en fotografiewereld. Hiermee zetten zij de norm voor een nieuwe generatie. Door middel van filmpjes roepen zij vakgenoten op om hetzelfde te doen, met als doel een norm stellen voor de nieuwe generatie.
Artsen Slaan Alarm heeft TikTok verlaten. Door middel van video’s waarin artsen influencers vroegen om hun video’s met e-sigaretten te verwijderen beoogden zij influencers te laten stoppen met het (onbewust) promoten van e-sigareten op TikTok. Wegens succes, omdat meerdere influencers de video’s hebben verwijderd, zijn de artsen na een laatste bedankvideo met de campagne gestopt. De video’s zijn in drie weken tijd meer dan 3,5 miljoen keer bekeken.

Verkenning verbod op sigarettenfilters

Het kabinet wil mogelijkheden voor een Europees of nationaal verbod op sigarettenfilters verkennen. Ook wordt er besproken of er een rookverbod op stranden en andere locaties zal komen. Dat staat in een kamerbrief van staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen (CDA). De brief werd gestuurd in navolging van het eerder verschenen rapport van CE Delft, waarin de verschillende maatregelen om zwerfafval door sigarettenfilters te reduceren werden geanalyseerd.

NVWA handhaaft op nicotinezakjes

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft van november 2021 tot september 2022 ongeveer 100.000 doosjes met nicotinezakjes (ook wel bekend als Zweedse snus) uit de handel gehaald. Ook zijn er in opdracht van de NVWA enkele websites opgeheven, zijn er ruim tweehonderd Nederlandse sociale media-accounts verwijderd die nicotinezakjes aanboden, en zijn 10 tabaks- en gemakszaken, twee supermarkten en drie overige winkels beboet voor de verkoop van nicotinezakjes.

Stijging e-sigaretgebruik onder jongeren

De NVWA heeft onder jongeren (12-19 jaar) een studie gedaan naar e-sigaretgebruik. Eén op de acht jongeren heeft afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt en 3% heeft afgelopen jaar nicotinezakjes gebruikt. De meesten kopen dit via vrienden of sociale media. Volwassenen kopen e-sigaretten met name via webwinkels en tabaksspeciaalzaken. Minderjarigen komen ook in winkels nog te makkelijk aan e-sigaretten: in 19 van de 35 door de NVWA gecontroleerde winkels werd niet naar een identiteitskaart gevraagd. In vier winkels werden sigaretten zonder leeftijdscontrole verkocht.

DNA-schade door e-sigaretten

Televisieprogramma Radar wijdde een uitzending aan een nieuw Amerikaans onderzoek met 72 deelnemers waaruit bleek dat e-sigaretgebruik dezelfde mate van DNA-schade veroorzaakt als roken van de tabakssigaret. Deelnemers die gebruik maakten van zoete smaakjes, fruit- en mentholsmaakjes vertoonden de hoogste niveaus van DNA-schade. Longarts en activiste Pauline Dekker waarschuwt in de Radar-uitzending voor de gevaren van e-sigaretgebruik.